TURIZAM
Opštinu Kotor karakterišu mediteranska klima i povoljan geografski položaj, te bogato kulturno naslijeđe. Kotor se nalazi u Bokokotorskom zalivu koji je 1997. godine zvanično uvršten u Asocijaciju 28 najlepših zaliva svijeta. Osim toga, zahvaljujući svojoj srednjevjekovnoj arhitekturi i mnogobrojnim spomenicima kulturnog naslijeđa, Kotor je od 1979. godine uvršten u UNESCO-vu listu "Svjetske prirodne i kulturne baštine". Dakle, Kotor prirodno ima idealne uslove za život i rad i veliki razvojni potencijal u oblasti turizma poput ostalih mediteranskih gradova.
Javna ustanova koju je osnovala Opština Kotor, Turistička organizacija Kotor (www.kotor.travel), promoviše autentične vrijednosti grada, organizuje i promoviše manifestacije, podstiče i organizuje aktivnosti u cilju zaštite i očuvanja životne sredine i kulturne baštine.
U gradu se nalazi Fakultet za turizam i hotelijerstvo, na kojemu su organizovane osnovne i postdiplomske studije.
Najzastupljeniji oblici turizma u opštini su izletnički turizam i kruzing turizam. Podaci o broju izletnika i kruzing turista dati su u nastavku teksta. Od ostalih oblika turizma u određenoj mjeri su zastupljni: nautički, kulturni, manifestacijski i sportski, kao i kongresni turizam. Kotor ima potencijal za razvoj gastro turizma, a jedan od neiskorišćenih oblika je i ruralni turizam.
Neke od glavnih atrakcija u opštini su: Stari grad sa svojim uskim ulicama, pjacama i pjacetama, sakralnim objektima, palačama i muzejima, gradski bedemi i tvrđava sv. Ivan (San Giovanni), gradska pijaca (Kotorski markat), Rimski mozaici u Risnu, Perast i peraška ostrva Gospa od Škrpjela i sv. Đorđe (sv.Juraj), kao i manifestacije: zimski i ljetni karneval, Bokeljska noć, Kotorski festival pozorišta za djecu (www.kotorskifestival.me), međunarodni festival Kotor Art (www.kotorart.me)...Od sportskih događaja u Kotoru posebno se ističe Ocean Lava Montenegro (www.oceanlava.me) koji privlači brojne posjetioce u Kotor, a kada je u pitanju kongresni turizam najvažniji događaji u gradu su Međunarodna konferencija pomorskih nauka "Kotor International Maritime Conference – KIMC" (www.kimc.ucg.ac.me) i Forum kreativnih industrija i medija - CIM Forum (www.mediaforum.me).
U Kotoru je smješten Aquarium Boka (www.aquariumboka.ucg.ac.me), jedini javni akvarijum u Crnoj Gori, a posebnu atrakciju predstavlja Cable Car Kotor (www.kotorcablecar.com), žičara koja povezuje Kotor i Lovćen.
Pregled broja posjetilaca opštini Kotor iz godinu i u godinu raste, a njihova struktura data je u tabeli koja slijedi.
Tabela 1: Broj posjetilaca i noćenja za period 2021.- 15. avgust 2023. (Izvor TO Kotor)
Kada govorimo o smještajnim kapacitetima, prema podacima nadležnog Ministarstva iz januara 2023. god. u Kotoru ima 44 hotela (1901 ležaj), 4 apartmantska bloka sa 38 apartmana (134 ležaja) i 5 hostela (414 ležaja).
U Kotoru postoji i više kampova na području Stoliva, Morinja i Kostanjice.
Prema podacima Sekretarijata za razvoj preduzetništva, komunalne poslove i saobraćaj iz 2022. godine, na teritoriji opštine Kotor registrovane su ukupno 2894 smještajne jedinice. Struktura istih data je u tabeli koja slijedi.
Tabela 2: Opština Kotor - privatni smještaj 2022. god.
Turistički privrednici formirali su sledeća udruženja: NVU „Turist“, Turističko udruženje „Aventurin“, Unija privatnih poslodavaca Stari grad Kotor,Udruženje hotelijera Kotor, Udruženje tour operatora kotor, NVU „Kotorski privrednici 365“, NVU „Specijalizovane trgovine suvenirnice“, NVU Turističkih agencija „Riva“ Kotor. (Izvor: MJU, www.gov.me/clanak/evidencije-iz-registra-nvo)
POMORSTVO
Pomorstvo zauzima vrlo važno mjesto u istorijskom razvoju Kotora, ali i u njegovom savremenom životu. Veliki broj pomoraca iz Kotora svoj „kruh sa sedam kora“ zarađuje na brodovima širom svijeta. Po nezvaničnim informacijama, pomorci u Crnu Goru godišnje unesu preko 200 miliona eura.
Grad ima Pomorski muzej, Istorijski arhiv i memorijalnu organizaciju “Bokeljska mornarica 809”. “Bokeljska mornarica 809” je najstarija bratovština pomoraca na Jadranu i jedna od najstarijih na svijetu, stara 12 vjekova.
U gradu su Srednja pomorska škola i Pomorski fakultet, koji svake godine upisuju veliki broj učenika/studenata koji se u najvećem broju slučajeva zapošljavaju na stranim kompanijama, jednim djelom na crnogorske kompanije “Crnogorska plovidba” AD sa sjedištem u Kotoru i “Barska plovidba” AD sa sjedištem u Baru, a dio pomoraca zaposlenje nalazi u sektoru nautičkog turizma.
Sjedište kompanije “Crnogorskaplovidba” AD (www.crnogorskaplovidba.com) nalazi se u opštini Kotor. Osnivač ove brodarske kompanije je Vlada Crne Gore i ima potpunu kontrolu nad aktivnostima iste. Kompanija u svom vlasništvu ima dva broda „Kotor“ i „Dvadesetprvi maj“, posluje na međunarodnom otvorenom pomorskom tržištu u skladu sa međunarodnim principima i standardima.
U opštini je aktivno nekoliko udruženja – Unija pomoraca (www.unijapomoraca.com), Udruženje pomorskih kapetana Crne Gore (www.captainsmontenegro.me), Udruženje agencija za posredovanje pri zapošljavanju pomoraca Crne Gore (www.amcam.org), Udruženje malih brodara Kotor. (Izvor: MJU, www.gov.me/clanak/evidencije-iz-registra-nvo)
POLJOPRIVREDA
Očuvana priroda i životna sredina je osnovna pretpostavka proizvodnje raznolike, zdrave i sigurne hrane. U tom smislu, Kotor posjeduje potencijal za razvoj poljoprivrede.
U opštini Kotor izdvajaju se tri privredne cjeline: kotorsko-risanski zaliv, planinsko zaleđe (visoravan Krivošije i sjeverni dio njeguškog povišja) i udolina Grbalj. Upravo udolina Grbalj tj. plodno Grbaljsko polje je glavni izvor poljoprivrednih proizvoda. Osim ekoloških uslova (klime i tla) u korist ovoj djelatnosti ide i blizina saobraćajnica i tržišta, pa se poljoprivredni proizvodi mogu naći u ponudi i na kotorskoj gradskoj pijaci (tzv.Kotorskom markatu) ispred zidina Starog grada.
Uzgoj maslina i proizvodnja maslinovog ulja, proizvodnja povrtlarskih kultura i voća, ali i pčelarstvo, stočarstvo i živinarstvo te ribarstvo s marikulturom – imaju dugu tradiciju na području kotorske opštine. Postojeći resursi (poljoprivredno zemljište, povoljna klima, prostran akvatorijum), s jedne strane, te sektor turizma kao potencijalno značajno tržište za tradicionalne i organske proizvode, s druge strane, uslovi su koji garantuju dalji razvoj poljoprivrede i ribarstva i njihovih pratećih djelatnosti na području opštine Kotor.
Grafik: Broj registrovanih poljoprivrednih gazdinstava na teritoriji Opštine Kotor
Broj registrovanih poljoprivrednih gazdinstava na teritoriji opštine Kotor ima trend rasta, pa je od 54 gazdinstva u 2019. godini i 76 gazdinstava u 2020. godini, taj broj porastao na 174 registrovana poljoprivredna gazdinstva u 2023. godini, što predstavlja rast od preko 300% u odnosu na 2019. godinu.
Od ukupnog broja upisanih poljoprivrednih gazdinstava sa teritorije opštine Kotor u Registar poljoprivrednih gazdinstava, 8 gazdinstava je upisano kao društvo sa ograničenom odgovornošću, dok su nosioci 166 gazdinstava fizička lica.
Prema podacima Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede – Direktorata za ribarstvo, na dan 30.03.2023. god., na teritoriji opštine Kotor postoji 28 nosilaca dozvole za obavljanje privrednog ribolova, dok je 20 nosilaca dozvole za marikulturu.
U opštini je aktivno nekoliko registrovanih udruženja: Društvo pčelara Kotor, Društvo pčelara Grbalj, Udruženje ribara „Zubatac“, NVU „Probaj domaće iz Kotora“, NVU „Marikultura“, Klaster „Kotorska butiga“, NVU „Podržimo domaće“. (Izvor: MJU, www.gov.me/clanak/evidencije-iz-registra-nvo)
NVU Maslinarsko društvo „Boka“ (www.maslinaboka.org) okuplja maslinare sa područja cijele Boke Kotorske.
